کارگەی چیرۆک

گابرێڵ گارسیا مارکیز لە کتێبی “چۆن ڕۆمان دەنووسرێت”دا دەڵێت: باشترین قسەکردنێک لەمەڕ نووسینی چیرۆک یان ڕۆمان، نووسینی باشترین چیرۆکە. جارێک لە ئارسکین کاڵدوێل دەپرسن، تۆ چۆن دەنووسیت؟ دەڵێت: پاش ئەم هەموو ساڵە لە نووسین، هێشتا نازانم چۆن وەڵامی ئەم پرسیارە بدەمەوە، بەڵام باشترین ڕێگەی فێربوونی نووسین، تەنها خودی نووسینە. یەکێک…

شاڵاو حەبیبە دەتوانیت مەزندەی بکەیت کراسەکەی بۆچی ئوتوو نەکراوە؟ ئەوەی تۆ دەیبینیت تەنیا تەماشاکەیەتی بە کراسێکی نەختێک لۆچتێکەوتووەوە. ڕەنگە پێشت وا بێت خۆی زۆر سەرنجی نەداوە، یان خەمگین بووە بۆیە نەیپەرژاوە ئوتووی بکات، یان ئەسڵەن بینیویەتی و بە لایەوە بایەخی نەبووە، یان بە پەلە لەناو تاکەکەیدا، کە دەری هێناوە لۆچەکانی…

شەماڵ وەلی ژان پۆل سارتەر، لە چیرۆکی ״دیوار״دا مەرگمان لە هەرە نزیکترین مەوداوە نیشان دەدات. سێ کەس حوکمی گوللەبارانیان بۆ دەرچووە و لەگەڵ سپێدەدا گوللەباران دەکرێن. ئەوان لە ژوورێکدان و دوکتۆرێکیان لایە کە دڵیان بداتەوە. کەواتە پێنجەم کەس لە ژوورەکەدا مەرگە و سێبەری لەسەر سێ کەسەکە هەست پێ دەکرێت. ئەوان…

ئێمه‌ بۆ ئه‌وه‌ هاتووینه‌ ئێره‌ چیرۆكان وه‌گێڕین. ئه‌وی به‌ لامانه‌وه‌ سه‌رنجڕاكێشه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ فێر بین چۆن حیكایه‌تێك شكڵ ده‌گرێت و چیرۆكێك ده‌گێڕدرێته‌وه‌. به‌ ڕاشكاوی ده‌بێ بپرسین كه‌ داخوا ئه‌م بابه‌ته‌ قابیلی فێربوون و فێركردنه‌؟ له‌ ڕاستیدا من به‌و قه‌ناعه‌ته‌ گه‌یشتووم كه‌ خه‌ڵكی دنیا به‌ سه‌ر دوو ده‌سته‌دا به‌ش ده‌بن: كه‌سانێك…

بۆ کوردی: ئه‌فراسیاب گرامی بەشی چوارەم چیرۆک یانی دۆزینه‌وه‌ ئه‌ده‌بیاتی گێڕانه‌وه‌ له‌ ڕێگای جێگیربوونی بنه‌ماکانی بیرکارییه‌وه‌ بیچم ئه‌گرێ. واته‌ دۆزینه‌وه‌ سات به‌ سات، گرتنی ته‌پۆڵکه‌ به‌ ته‌پۆڵکه‌، واته‌ له‌ پاژ(جزئ)ه‌وه‌ گه‌یشتن به‌ گشت (کل). چیرۆکنووس هه‌واڵده‌ری ڕادیۆ یان تی ڤی نییه‌ هه‌واڵه‌کان به‌ ڕاست و درووستی به‌ هه‌موان ڕابگه‌یه‌نێت، یان…

سوهێلا باتاگلیا بۆ کوردی: چیرۆک نێت ستراتیژی سەرەکی بۆ بەدەستهێنانی تێگەیشتنێکی قووڵ لە هەر دەقێک پرسیارکردنە. ئەگەر چەند زنجیرەپرسیارێک لە خۆت بکەیت بەر لە خوێندنەوە و لە کاتی خوێندنەوەی کورتەچیرۆكێکدا، دەتوانیت تێگەیشتنەکانت قووڵ بکەیتەوە و هەر دەقێک شی بکەیتەوە. وەڵامدانەوە بۆ ئەو پرسیارانە ئەو زانیارییانەت دەداتێ کە دەتوانیت پەڕەیەک بنووسی…

عەباس مەعرووفی بۆ کوردی: ئه‌فراسیاب گرامی بەشی سێیەم واقعییه‌تی گێڕانه‌وه‌: واقعییه‌تی گێڕانه‌وه‌، بیره‌وه‌رییه‌کی ده‌ستکاریکراوی واقعییه‌تی مه‌وجووده‌. نووسه‌ر به‌ چاوی خۆی ڕووداوه‌که‌ نابینێ و ناگێڕێته‌وه‌، به‌ڵکوو به‌ کامێرای تایبه‌ته‌وه‌ به‌ وێنه‌ و ڕووداوه‌کان و کاراکتێره‌کانه‌وه‌ خه‌ریک ده‌بێ. گۆشه‌نیگای کامێرای بینین له‌ چیرۆک و ڕۆماندا، یه‌کێک له‌ تێکنیکه‌کانی نووسینه‌ که‌ نه‌زانینی کارێکی…

کارگه‌ی چیرۆکنووسی: عه‌باس مه‌عرووفی بۆ کوردی : ئه‌فراسیاب گرامی بەشی دووەم مه‌شقی نووسین: له‌ یه‌که‌مین بیره‌وه‌رییه‌ خۆشه‌کانی من ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌و کاته‌ی که‌ ده‌مهه‌ویست چیرۆک بنووسم، به‌ڵام نه‌مده‌زانی. چیرۆکه‌کانی چیخۆفم ده‌خوێنده‌وه‌ و چونکه‌ ئه‌م چیرۆکانه‌ ساده‌ و دڵبزوێن بوون، به‌ باشی ده‌متوانی کۆپییان لێ هه‌ڵبگرم. سه‌ره‌تام وه‌ک مه‌شقی نووسین بوو.…

عەباس مەعرووفی بۆ کوردی: ئه‌فراسیاب گرامی بەشی یەکەم   نووسه‌ر کێیه‌؟ هه‌ندێک له‌سه‌ر ئه‌و باوه‌ڕه‌ن که‌ هه‌رکه‌س خوێنه‌واری نووسین و خوێندنه‌وه‌ی هه‌بێ ده‌توانێ ببێته‌ نووسه‌ر. هه‌ندێک ده‌ڵێن ئینسان ده‌بێ خاوه‌نی توانایی و به‌هره‌ی خوداوه‌ندی هه‌بێت تا بتوانێ چیرۆکێک بنووسێت. هه‌ندێکی دیکه‌ له‌و باوه‌ڕه‌ن که‌ نووسه‌ری پێویستی به‌ ڕواڵه‌تێکی تایبه‌ت نییه‌،…

“ئەوەی دەیخوێننەوە، نامەیەکی ئانتوان چێخۆفە بۆ ئالکسی سێرجیوچ سوورین. سەبارەت بە نووسین؛ زۆر جار نامەی نووسەران، وەک وانەیەکی کارگەی چیرۆکنووسین سەیر دەکرێت و گرنگیی خۆی هەیە بۆ نووسەرە تازەکارەکان، بگرە ئەوانەیش کە ئەزموونی ساڵانی ساڵیان هەیە..” -چیرۆک بۆ ئالکسی سێرجیویچ سوورین … من هەمیشە لە گفتوگۆ لەگەڵ هاوکارە ئەدەبییەکانمدا جەخت…